"ေသြးလွဴဒါန္းျခင္းအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ အျဖာျဖာ"

"ေသြးလွဴဒါန္းျခင္းအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ အျဖာျဖာ"

ေသြးလွဴတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အယူအဆအမွားေတြ အေတြးအမွားေတြ အမ်ားႀကီး ၾကံဳဖူး ၾကားဖူးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို အယူအဆအမွား အျမင္အမွားေတြေၾကာင့္ ေသြးလွဴႏိုင္ရဲ႕သားနဲ႔ ေသြးမလွဴျဖစ္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။
မြန္ျမတ္ျဖဴစင္လွတဲ့ လွဴဒါန္းမႈတစ္ခုကို လူေတြက လုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြက တားဆီးထားသလဲ။

၁။ ေသြးလွဴၿပီးရင္ ၀ လာမယ္။
တကယ္ေတာ့ ေသြးလွဴတာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးလာၿပီး ၀ လာတာမ်ိဳး
မရိွပါဘူး။ အသားအရည္ စိုေျပၿပီး အလွတိုးတာပဲ ရိွပါတယ္။ ေသြးလွဴထားတာေၾကာင့္
အားျပန္ျဖည့္ဖို႔ဆိုၿပီး ပံုမွန္ စားေသာက္တာထက္ ပိုၿပီး စားဖို႔ေသာက္ဖို႔လည္း မလုိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွန္အတိုင္းပဲ စားေသာက္ေနထုိင္ပါ။ အဲဒီလိုဆို အရင္ကထက္ ပိုၿပီး ၀ လာစရာ မရိွပါဘူး။

၂။ ေသြးလွဴတာေၾကာင့္ ေရာဂါကူးမယ္။
တကယ္ေတာ့ ေသြးေဖာက္ယူတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ အပ္ေတြ၊ ေသြးအိတ္ေတြ၊
ပစၥည္းကိရိယာေတြဟာ သန္႔ရွင္းပါတယ္။ ေသြးေဖာက္တဲ့အခါမွာ တစ္ခါသံုးအပ္ေတြကို
သံုးထားပါတယ္။ ေသြးေဖာက္ေပးတဲ့ သူနာျပဳေတြကလည္း တစ္ခါသံုး လက္အိတ္ေတြကို
အသံုးျပဳပါတယ္။ အစအဆံုး စနစ္တက် ရိွလွတဲ့အတြက္ ေသြးလွဴရွင္ေတြအေနနဲ႔ ေရာဂါပိုး
ကူးစက္ဖုိ႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။

၃။ ေသြးလွဴၿပီးရင္ က်န္းမာေရး ထိခိုက္မယ္။
တကယ္ေတာ့ ေသြးမလွဴခင္မွာတင္ ဆရာ၀န္က ေသြးလွဴရွင္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကို အရင္ စစ္ေဆးေပးပါတယ္။ ေသြးလွဴဒါန္းဖို႔ သင့္မသင့္ကို ဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္။ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္မွ ေသြး ေပးလွဴတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေသြးလွဴၿပီးရင္ေတာ့
ကုတင္ေပၚမွာ မိနစ္ အနည္းငယ္ေလာက္ေတာ့ အနားယူသင့္ပါတယ္။

၄။ ေသြးေဖာက္တဲ့အခါ အပ္ႀကီးႀကီးေၾကာင့္ နာမယ္။
တကယ္ေတာ့ နာတယ္ဆိုတာ အရမ္းနာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ နားေဖာက္တာေလာက္
သြားႏႈတ္တာေလာက္ မနာပါဘူး။ ပုရြတ္ဆိတ္ ကိုက္ရင္ေတာင္ ဒီထက္ပိုနာပါတယ္။
တစ္ခုေလာက္ သတိရေစခ်င္တာက ေသြးလွဴဖို႔ အပ္ထိုးတဲ့အခ်ိန္ နာတဲ့ နာက်င္မႈဒုကၡက ေသြးလိုေနတဲ့ လူနာရဲ႕ ေသြးမရရင္ ခံစားရမယ့္ နာက်င္မႈဒုကၡနဲ႔ ႏွႈင္းယွဥ္ရင္ ဘာမွ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာပါပဲ။

၅။ ေသြးလွဴရတာ အခ်ိန္ကုန္မယ္။
တကယ္ေတာ့ ေသြးလွဴတာ အစအဆံုးက အလြန္ဆံုး တစ္နာရီ ပတ္၀န္းက်င္ပဲ ၾကာပါတယ္။ အဲဒီ
တစ္နာရီမွာ လိုအပ္တဲ့ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ ျဖည့္ရတာေတြ၊ ေမးခြန္းေတြ ေျဖရတာေတြ၊
က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈ ခံယူရတာေတြက အခ်ိန္အမ်ားဆံုး ယူသြားပါတယ္။ ေသြးလွဴတဲ့အခ်ိန္က ၁၀ မိနစ္ ပတ္၀န္းက်င္ပဲ ရိွပါတယ္။

၆။ ေသြးလွဴတဲ့အခါ ေသြးအမ်ားႀကီး ေဖာက္ယူခံရမယ္။
တကယ္ေတာ့ ေသြးအမ်ားႀကီး ေဖာက္မယူပါဘူး။ ေသြးလွဴရွင္ရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အေပၚ
မူတည္ၿပီး ၄၀၀ မီလီလီတာကေန ၄၅၀ မီလီလီတာၾကားပဲ ယူပါတယ္။ အဲဒီထုတ္ယူလိုက္တဲ့
ေသြးပမာဏကို ခႏၶာကိုယ္က အခ်ိန္ပိုင္းအတြင္း ျပန္လည္ ျဖည့္ဆည္းေပးပါတယ္။

၇။ ကၽြန္ေတာ္ ေသြးလွဴဖို႔ မလိုဘူး။ ေသြးလွဴရွင္ေတြက အမ်ားႀကီးပဲေလ။
တကယ္ေတာ့ လူနာေတြအတြက္ ေသြးလွဴရွင္ လိုေနပါတယ္။ ေသြးလွဴလို႔ရႏုိင္တဲ့ လူဦးေရ
စုစုေပါင္းရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကပဲ ေသြးလွဴေနၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာဆို ဒီထက္နည္းပါတယ္။ ေသြးကို အစားထိုးဖို႔အရာ မေပၚေသးပါဘူး။ သက္ရိွလူသားဆီကပဲ ရႏိုင္တဲ့အတြက္
ေသြးလွဴရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး လိုေနပါတယ္။

၈။ ေသြးဆိုတာ အၾကာႀကီး အထားခံတယ္။ တစ္ခါ လွဴၿပီးရင္ လံုေလာက္တယ္။
တကယ္ေတာ့ ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ၁ ႏွစ္တိတိ သိမ္းထားလို႔ ရပါတယ္။ ေသြးနီဥကို သာမာန္ အေျခအေနမွာ ၄၂ ရက္တိတိ သိုေလွာင္ႏုိင္ပါတယ္။ ေသြးဥမႊားကေတာ့ ၅ ရက္ပဲ
အထားခံပါတယ္။ အဲဒီလို အထားခံေပမယ့္ လူနာေတြရဲ႕ ေသြးလိုအပ္ခ်က္က မ်ားလြန္းတဲ့အတြက္ လွဴထားတဲ့ေသြးေတြ ေသြးဘဏ္မွာ အဲဒီေလာက္ေတာင္
ၾကာၾကာမထားလိုက္ရပဲ လူနာေတြဆီကို ေသြးသြင္းကုသေပးလိုက္ရတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးဘဏ္မွာ ေသြးအိတ္တစ္ခုကို အၾကာႀကီး မျမင္ရပါဘူး။

၉။ ဘာသာတရားေၾကာင့္ ေသြးလွဴလို႔ မရဘူး။
တကယ္ေတာ့ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတရားတိုင္းလိုလို
ေသြးလွဴဒါန္းလို႔ ရၾကပါတယ္။

ဗုဒၵဘာသာ- ဗုဒၵဘာသာမွာ ပါရမီ (၁၀) ပါး ရွိပါတယ္.ေသြးလွဴဒါန္းျခင္းဆိုတာ ပါရမီ (၁၀) ပါး တစ္ပါးအပါအ၀င္ျဖစ္တဲ့ လွဴဒါန္းျခင္း ဒါနပါရမီျဖစ္သလို.ေသြးေဖာက္စဥ္ ခဏနာက်င္မႈကို သည္းခံရတဲ့အတြက္ ခႏၵီပါရမီလည္း ျဖစ္ပါတယ္.. ဒါေၾကာင့္ ေသြးလွဴဒါန္းျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္ရဲ႕ ပါရမီကို ရင့္သန္သထက္ရင့္သန္ေစရန္ ျဖည့္ႏိုင္ၾကပါေစ...

ခရစ္ယာန္ဘာသာ- ခရစ္ေတာ္ကေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္ ’ကိုယ္နဲ႔ ပတ္သက္သူတိုင္းကို ကုိယ္ႏွင့္အတူခ်စ္အံ့’.. လူေလာကမွာေနထိုင္တဲ့ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တျခားလူတေယာက္ရဲ႕ အသက္ကို ကယ္တင္ျခင္းဟာ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ အဆံုးအမအတိုင္း
ခ်စ္ရာေရာက္ပါတယ္.

မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာ- မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာမွာလည္း ကုသိုလ္ဒါနျပဳမႈကို
အားေပး ခ်ီးေျမွာက္ထားပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေသြးလွဴတယ္ဆိုတာ ထပ္ခါတလဲလဲ ျပဳလုပ္လုိ႔ရတဲ့
မြန္ျမတ္ျဖဳစင္တဲ့ လွဴဒါန္းမႈတစ္ခုျဖစ္သလို တပါးသူတဦးရဲ႕ အသက္ကို ကယ္တင္ျခင္း ဇီ၀တဒါန လွဴဒါန္းမႈတစ္ခုပါ။

အခုေျပာသြားတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ေသြးမလွဴျဖစ္ခဲ့တာပါဆိုရင္ ေနာက္ရက္ေတြကစၿပီး
လူ႔အသက္ေတြကို ကယ္ဖို႔အတြက္ ဒီစာကို တစ္ခါေလာက္ အစအဆံုး ျပန္ဖတ္ေပးပါလုိ႔
ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ သာမန္လူတစ္ေယာက္ဟာ (၄) လ တစ္ၾကိမ္ႏွင့္ တစ္ႏွစ္ကို (၃) ၾကိမ္ ေသြးလွဴဒါန္းလို႔ ရပါတယ္။ ေသြးကို အစားထိုးလို႔ ရတဲ့အရာ မေပၚေသးပါဘူး။ ေသြးဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ရဲ႕ ခုနစ္ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါး ရိွပါတယ္။ ေသြးဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရဓါတ္ေတြကို သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။
ေသြးဟာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နဲ႔ အညစ္အေၾကးဓါတ္မ်ားကို စြန္႔ထုတ္ ဖ်က္ဆီးေစဖို႔အတြက္ အဆုတ္၊ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသည္းေတြဆီကို သယ္ေဆာင္ေပးသြားျပန္တယ္။
ေသြးဟာ ေရာဂါေတြကို တိုက္ထုတ္ေပးၿပီး ဒဏ္ရာေတြ အနာေတြ က်က္ေစဖို႔ ကူညီေပးေသးတယ္။

ေအ၊ ဘီ၊ ေအဘီ၊ အို ဆိုၿပီးေတာ့ အဓိက ေသြးအမ်ိဳးအစားအုပ္စုႀကီး ေလးခုရိွပါတယ္။
ေသြးအမ်ိဳးအစားတုိင္းမွာ ေမ်ာက္ေသြးလို႔ေခၚတဲ့ RH အေပါင္း အႏုတ္ ဆုိတာလည္း ရိွျပန္ေသးတယ္။
ေသြးထဲမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးဥမႊားနဲ႔ ေသြးရည္ၾကည္ဆိုၿပီး အဓိက ၄ မ်ိဳး ေပါင္းစပ္ပါ၀င္ေနတယ္။

ေသြးျဖဴဥဟာ ေသြးဆဲလ္ထဲမွာ အႀကီးဆံုးပါပဲ။ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကို တိုက္ထုတ္ဖို႔
တာ၀န္ယူေပးထားပါတယ္။ ေသြးျဖဴဥေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ တုိလြန္းလွပါတယ္။ ရက္အနည္းငယ္
ဒါမွမဟုတ္ တစ္ပတ္ေလာက္ပဲ သက္တမ္းရိွပါတယ္။ ေသြးစက္ေလးတစ္စက္မွာ ေသြးျဖဴဥ ဆဲလ္ေပါင္း ခုနစ္ေထာင္ကေန ႏွစ္ေသာင္းခြဲအထိ ရိွတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ထဲကို၀င္လာတဲ့ ေရာဂါပိုးက ျပန္လည္ခုခံတယ္ဆိုရင္ ေသြးျဖဴဥဆဲလ္ အေရအတြက္ ဒီထက္မက မ်ားျပားလာတတ္ပါတယ္။

ေသြးနီဥဟာ ေသြးပမာဏရဲ႕ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါး ရိွပါတယ္။ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရဓါတ္ေတြကို အဓိက သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ဓါတ္ေတြကို အဆုတ္ကို ျပန္လည္ သယ္ယူေပးျပန္တယ္။

ေသြးဥမႊားက အေသးငယ္ဆံုး ေသြးဆဲလ္ေလးေတြပါ။ ေသြးပမာဏရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိဟာ ေသြးဥမႊားေလးေတြပါ။ ေသြးဥမႊားေတြက ဒဏ္ရာ အနာတရျဖစ္တဲ့အခါမွာ ေသြးခဲေစၿပီး ေသြးယိုထြက္ျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။

ေသြးရည္ၾကည္က ေစးကပ္ကပ္ရိွလွတဲ့ အ၀ါေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ အရည္ေလးပါ။ ေသြးပမာဏ
စုစုေပါင္းရဲ႕ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေသြးရည္ၾကည္ေတြပါ။ ေသြးရည္ၾကည္ထဲမွာ ေရဓါတ္၊
ဆားဓါတ္နဲ႔ ပရုိတင္းဓါတ္ေတြ ေပါင္းစပ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ေသြးရည္ၾကည္ရဲ႕ ၉၅
ရာခိုင္ႏႈန္းက ေရေတြပါ။ က်န္တဲ့ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဟိုမုန္းဓါတ္ေတြ၊ ဆားဓါတ္နဲ႔ ပရိုတင္းဓါတ္ေတြေပါ့။

ေသြးနီဥဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရက္ေပါင္း ၁၂၀ အထိ သက္တမ္းရိွပါတယ္။ ေသြးနီဥကို သာမာန္အေျခအေနမွာ ၄၂ ရက္တိတိ သိုေလွာင္ထားလို႔ ရပါတယ္။ ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးနီဥေတြဆိုရင္ ၁၀ ႏွစ္နဲ႔ အထက္ သိမ္းထားလို႔ ရပါတယ္။

ေသြးဥမႊားကေတာ့ ၅ ရက္အတြင္း အသံုးျပဳရပါတယ္။
ေသြးဥမႊားကို ေသြးကင္ဆာနဲ႔ တျခား ကင္ဆာေရာဂါေတြရဲ႕ ေသြးသြင္းကုသမႈမွာ
အသံုးျပဳပါတယ္။

ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ထိန္းတဲ့ေနရာမွာ ကူညီေပးပါတယ္။ ေသြးဆဲလ္ေတြ၊
ဟိုမုန္းဓါတ္ေတြ၊ အင္ဇိုင္းေတြကိုလည္း သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ေသြးခဲေစဖို႔အတြက္နဲ႔
ကိုယ္ခံအားစနစ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပရုိတင္းဓါတ္ကိုလည္း သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။
ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ၁ ႏွစ္တိတိ ထားလို႔ရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ Whole blood donation လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ားသိၾကတဲ့ ေသြးလွဴဒါန္းမႈကိုသာ
ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္. ဖြံ႔ျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ Whole blood donation,Plasma donation,Platelet
donation ဆိုျပီး ခြဲျခားလွဴဒါန္းႏိုင္ပါတယ္..

၀င္းသု

Credit: GF Gold Fish