"Cyber Blackmail သို႔မဟုတ္ အြန္လိုင္းေပၚက အိမ္မက္ဆိုး"

Lutaw Lupyaw

"Cyber Blackmail သို႔မဟုတ္ အြန္လိုင္းေပၚက အိမ္မက္ဆိုး"

Cyber blackmail ဆိုတာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကုိယ္ေရးကိုယ္တာ အခ်က္အလက္ေတြ၊ လူသိမခံ၀ံ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အြန္လိုင္းေပၚမွာ လူေတြသိေအာင္ အရွက္ခြဲမယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး လိုခ်င္တာကို ေတာင္းဆိုတဲ့ အျပဳအမူကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအျပဳအမူေတြဟာ အရင္ကေတာ့ တစ္ျခားႏိုင္ငံေတြမွာပဲ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၾကားခဲ့ရေပမယ့္ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ စာေရးသူတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာပါ ျဖစ္ေပၚလာေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္ကို လြယ္လြယ္ကူကူ အသံုးျပဳလို႔ရလာတဲ့ ေခတ္ႀကီးထဲမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အယံုလြယ္တဲ့ ဗီဇနဲ႔ အြန္လိုင္းအသံုးျပဳပံု ဗဟုသုတ နည္းပါးျခင္းေၾကာင့္ facebook ေပၚမွာ မိန္းကေလးတစ္ခ်ိဳ႕ ၿခိမ္းေျခာက္အၾကပ္ကိုင္ျခင္း ခံရတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလို ၿခိမ္းေျခာက္ အက်ပ္ကိုင္မႈေတြဟာ လူတစ္ေယာက္အတြက္ တကယ္ကို ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ ထိုးႏွက္မႈ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ ဘယ္သူ႔ကို အကူအညီေတာင္းလို႔ ေတာင္းရမွန္းလဲမသိ ကိုယ္တိုင္လည္း ဘာလုပ္ရမွန္းမသိပဲ ေနရင္း စိတ္ဖိစီမႈ ေၾကာက္စိတ္ေတြ၀င္ၿပီး ေနာက္ဆံုး အသက္အႏၲရာယ္ကိုပါ ထိခုိက္ႏိုင္ပါတယ္။

Cyber blackmail ကိုဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ

ဒီလိုအၾကပ္ကိုင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ဘယ္လိုကာကြယ္ႏိုင္မလဲဆိုေတာ့ အရင္ဆံုး အြန္လိုင္းေပၚမွာ ကိုယ့္ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး မေဖၚျပပဲထားပါ။ ဥပမာအေနနဲ႔ facebook မွာ ကုိယ့္ရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္၊ အီးေမးလ္လိပ္စာ၊ အိမ္လိပ္စာနဲ႔ ကိုယ္ဘယ္မွာအလုပ္လုပ္တယ္ စတာေတြကို မေဖၚျပပဲထားပါ။ မသိတဲ့သူေတြနဲ႔ အြန္လိုင္းေပၚမွာ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဓာတ္ပံုေတြကို မေပးမိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အျပင္မွာ မျမင္ဖူးတဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ကိုယ့္ဓာတ္ပံုကို ေပးလိုက္မိတာဟာ အရမ္းကို ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အရာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ဓာတ္ပံုက ဘယ္လိုျဖစ္ၿပီး ဘယ္ေနရာကို ေရာက္သြားမလဲဆိုတာ မသိႏိုင္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ မသိတဲ့သူေတြ စကားလာေျပာရင္ လက္ခံစကားမေျပာပါနဲ႔။ အထူးသျဖင့္ facebook သံုးရင္ မသိတဲ့သူေတြဆိုရင္ လက္မခံတာ အေကာင္းဆံုးပါ။ facebook မွာ တင္ထားတဲ့ profile picture တိုင္းဟာ အမွန္မဟုတ္ပါဘူး။ ေကာင္ေလး၊ ေကာင္မေလး ေခ်ာေခ်ာေလးပံုေတြ တင္ထားတိုင္း အျပင္မွာ အမွန္တကယ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အြန္လိုင္းေပၚမွာ လူတိုင္းကို မယံုဖို႔ အဓိကက်ပါတယ္။

ကိုယ့္ဖုန္းမဟုတ္ပဲ တစ္ျခားေနရာ တစ္ခုခု ဥပမာအေနနဲ႔ အင္တာနက္ဆိုင္ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ျခားသူရဲ႕ဖုန္းနဲ႔ facbook တို႔ အီးေမးလ္တို႔ သံုးၿပီးၿပီဆိုရင္ အေကာင့္ကို ျပန္ထြက္ဖို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ပါနဲ႔။ ကိုယ္႔အီးေမးလ္ထဲ ဒါမွမဟုတ္ message box ထဲကို ကိုယ္မသိတဲ့သူ တစ္ေယာက္ေယာက္က ပို႔ထားတဲ့စာေတြ ဖိုင္ေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ ဖြင့္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ download လုပ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ မလုပ္မိေအာင္ သတိထားပါ။ လူမႈကြန္ရက္ အေကာင့္ေတြမွာ ကိုယ့္ဆီကို ညစ္ညမ္းတဲ့ စာေတြ၊ ပံုေတြ ပို႔တဲ့သူေတြကို ခ်က္ခ်င္း ဘေလာ့ပါ။ အထူးသျဖင့္ လူမႈကြန္ရက္ အေကာင့္ေတြမွာ ကိုယ့္ဓာတ္ပံု မတင္ခင္ အရင္ဆံုး တင္သင့္မတင္သင့္ စဥ္းစားၿပီးမွ တင္ပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ အြန္လိုင္းေပၚကို ဓာတ္ပံုေရာက္သြားၿပီဆိုတာနဲ႔ အလြယ္တကူ ဘယ္သူမဆို download လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

Cyber blackmail နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရၿပီဆိုရင္

ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွစြာနဲ႔ပဲ ဒီလို ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အရင္ဆံုး ကိုယ္ယံုၾကည္ရတဲ့ မိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္း ဒါမွမဟုတ္ မိဘညီအကို ေမာင္ႏွမေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ အကူအညီေတာင္းပါ။ ကိုယ္တိုင္ႀကိတ္ မွိတ္ေျဖရွင္းတာထက္ ရွက္စရာေကာင္းေပမယ့္ ကိုယ့္ကို ကူညီေပးႏိုင္မယ့္ သူတစ္ေယာက္ဆီမွာ အကူအညီေတာင္းတာ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဒီလို အကူအညီေတာင္းၿပီးရင္ ကိုယ္ၿခိမ္းေျခာက္ခံရတဲ့ ပံုနဲ႔ စာေတြကို သက္ေသအျဖစ္ screen shot ရိုက္ထားပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့သူရဲ႕ Profile ဒါမွမဟုတ္ viber မွာဆိုရင္ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့သူရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္ကို မွတ္ထားပါ။ အဓိက လုပ္ရမယ့္အရာကေတာ့ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့သူကို လြယ္လြယ္နဲ႔ အရံႈးေပးၿပီး ခုိုင္းတဲ့အတိုင္း လိုက္မလုပ္မိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြကို ရပ္ေပးဖို႔ မရပ္ေပးရင္ ကိုယ့္မွာ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရတဲ့ သက္ေသေတြရွိေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာကို တိုင္ၾကားမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပပါ။ ဒီလိုေျပာတာနဲ႔ မရပ္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာကို သြားၿပီး အကူအညီ ရယူႏိုင္ပါတယ္။

အားလံုးပဲ စိတ္လက္ခ်မ္းသာစြာနဲ႔ အြန္လိုင္း လူမႈကြန္ရက္ေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းလိုက္ပါတယ္။

Credit: Yangon Life

Lutaw Lupyaw