" ဦးေႏွာက္ေတြ က်န္းမာဖို႔ "

" ဦးေႏွာက္ေတြ က်န္းမာဖို႔ "

(၁ ဒသမ ၅) ကီလိုဂရမ္ေလာက္သာ ေလးေသာ ေပ်ာ့ေပ်ာ့အိအိ ဦးေႏွာက္တံုးေလးသည္ စၾက၀ဠာထဲတြင္ လူသားတို႔ သိဖူးျမင္ဖူးသမွ် အရာမ်ားအနက္ အ႐ႈပ္ေထြးဆံုး၊ အနက္နဲအသိမ္ေမြ႔ဆံုးဟု ဆိုလွ်င္ မည္သူမွ် ျငင္းမည္မထင္။ ဦးေႏွာက္ကို တစ္ကယ္တမ္းသာ ခိုင္းမည္ဆိုပါက ယေန႔ အေကာင္းဆံုးဆိုေသာ စူပါကြန္ပ်ဴတာမ်ားသည္ပင္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းႏုိင္စြမ္း၊ တီထြင္ဆန္းသစ္ႏုိင္စြမ္း၊ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္း စသျဖင္႔ ဘက္စံု အရည္အခ်င္းတြင္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ယွဥ္သည့္အခါ ေနာက္တြင္ မိုင္နဲ႔ခ်ီ ျပတ္က်န္ခဲ့လိမ့္မည္။ ဦးေႏွာက္ကို စြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းေစေသာ အယ္လ္ဇိုင္းမားကဲ့သို႔ ေရာဂါမ်ား က်ေရာက္လာသည့္အခါ ဦးေႏွာက္၏ အံမခန္း စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားကို အနိမ့္ဆံုးသုိ႔ ဆြဲခ်ပစ္ႏုိင္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ လူသားကို ထိုမွ် အက်ဳိးျပဳ ေနေသာ ဦးေႏွာက္ကို က်န္းမာေအာင္ထားဖို႔သည္ လူသား၏ အဓိကအလုပ္ျဖစ္သည္။

၀မ္းသာစရာ တစ္ခုကား ခႏၶာကိုယ္ကို က်န္းမာေအာင္ ထားျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္ကိုပါ က်န္းမာေစေသာ အက်ဳိးရွိေနျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူကို က်န္းမာေစေသာ ဘ၀ေနမႈပံုစံကိုသာ က်င့္သံုးပါ၊ ဦးေႏွာက္ပါ လိုက္က်န္းမာေနမည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ေအာက္တြင္ ဦးေႏွာက္ က်န္းမာေရးကိုပါ ေကာင္းေစမည့္ က်န္းမာေသာ လူမႈပံုစံေလးခုကို တင္ျပပါမည္။

၁။ က်စ္လ်စ္ျဖတ္လတ္ေသာ ခႏၶာကိုယ္ ရွိေနေအာင္ ထိန္းသိမ္းပါ။

လူတိုင္းသိၿပီးသား အႀကံျပဳခ်က္ တစ္ခုသာ ျဖစ္သည္ဟု စာဖတ္သူ ဆိုခ်င္လိမ့္မည္။ မွန္သည္။ လူတိုင္း သိၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လိုက္နာဖို႔ ေမ့ေနေသာ အႀကံျပဳခ်က္လည္း ျဖစ္သည္။ တစ္ကယ္လုပ္ပါက လူကို တကယ္က်န္းမာေစေသာ အႀကံျပဳခ်က္လည္း ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကို က်န္းမာသြက္လက္ျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္ကိုပါ သက္ရွည္က်န္းမာေစေၾကာင္း လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သတိမထားမိဘဲ ရွိေနျခင္းသည္လည္း စိတ္မေကာင္းဖြယ္ တစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္သည္ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္အက်ဳိးျပဳေနၾကသည္။ ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ ၾကြက္သားမ်ားသည္ ဦးေႏွာက္အတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ေစေသာ ေမာ္လီက်ဴးမ်ား ထုတ္ေပးသည္။ ခႏၶာကိုယ္ သြက္လက္လႈပ္ရွားသျဖင့္ ေသြးလွည့္ပတ္မႈေကာင္းကာ ဦးေႏွာက္သို႔ ေသြးလံုလံုေလာက္ေလာက္ ေရာက္သျဖင့္ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္သစ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းႏႈန္းလည္း မ်ားျပားသည္။ ဆဲလ္မ်ားၾကား ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္ႏႈန္းလည္း အားေကာင္းလာသျဖင့္ ဦးေႏွာက္၏ တြက္ခ်က္ႏုိင္စြမ္း၊ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းမ်ား ပိုေကာင္းလာရသည္။ လက္ေတြ႔ေလ့လာမႈမ်ားအရလည္း သြက္လက္လႈပ္ရွားသူမ်ားသည္ အယ္လ္ဇိုင္းမား အပါအ၀င္ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ က်ဆင္းေစေသာ ေရာဂါကပ္ၿငိမႈ နည္းပါးၾကေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ သြက္လက္ လႈပ္ရွားေသာ ဘ၀ေနမႈပံုစံသည္ ဦးေႏွာက္ ယိုယြင္းမႈႈကိုသာမက စိတ္က်ျခင္းမ်ားကိုပါ ကာကြယ္ေပးႏုိင္စြမ္း ရွိသည္။

၂။ စိတ္ႏိုးႏိုးၾကားၾကား တက္တက္ၾကြၾကြေနပါ။

ဦးေႏွာက္ဟူသည္ သိမ္းထားလွ်င္ ေဟာင္းျမင္းျပဳန္းတီးသြားေသာ အရာျဖစ္၏။ အသံုးခ်ေလ ထက္ျမက္ေလ ဟူေသာ အမ်ဳိးအစား ျဖစ္၏။ ဦးေႏွာက္ကို မ်ားမ်ား အလုပ္ေပးပါမွ ဦးေႏွာက္တြင္းရွိ သတင္းအခ်က္အလက္ သယ္ေဆာင္ေသာ ႏ်ဴရြန္ ေလးမ်ားသည္ အသစ္အသစ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားအတြက္ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္မႈ ပိုက်ယ္ျပန္႔လာကာ ဦးေႏွာက္၏ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းလည္း ပိုတက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ လက္ေတြ႔ေလ႔လာမႈမ်ားအရလည္း ဦးေႏွာက္ကို အသစ္အသစ္မ်ားနဲ႔ မ်ားမ်ား ထိေတြ႔ေပးသူမ်ားသည္ ဦးေႏွာက္တြင္း ႏ်ဴရြန္ကြန္ရက္ ခ်ိတ္ဆက္မႈ ပိုက်ယ္ျပန္႔ ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရၿပီး ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္က် ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္းလည္း နည္းပါးေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ဦးေႏွာက္သည္လည္း ေသြးသားႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အရာသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် ယိုယြင္းပ်က္စီးလ်က္ရွိသည္။ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ားသည္လည္း သူ႔ကာလနဲ႔သူ ပ်က္စီး ေသဆံုးသြားၾကသည္။ ေသဆံုးသြားသည့္ ဆဲလ္မ်ားေနရာမွာ အသစ္အသစ္မ်ားက ၀င္အစားျဖည့္သည္။ လူတစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ထိုသို႔ ၀င္အစားျဖည့္ေပးႏုိင္ႏႈန္းခ်င္း ကြာျခားၾကသည္။ သြက္လက္တက္ၾကြသူမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္ ေကာင္းမြန္ေသာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ကို ေသြးလံုေလာက္စြာ ေရာက္ရွိသျဖင့္ ဆဲလ္သစ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းဖို႔ ကုန္ၾကမ္း လံုေလာက္သျဖင္႔ လိုအပ္သမွ် ဆဲလ္သစ္မ်ားကို အခ်ိန္မီထုတ္ လုပ္ေပးႏုိင္သည္။ သြက္လက္တက္ၾကြျခင္း မရွိသူမ်ားသည္ကား ဆဲလ္သစ္ ထုတ္လုပ္ေပးႏုိင္ႏႈန္းက ပ်က္စီးႏႈန္းကို မမီဘဲ ျဖစ္တတ္ရာ ၾကာလာေလ ဦးေႏွာက္စြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းေလ ျဖစ္လာရသည္။ ဥပမာ တီဗီေရွ႕ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ထိုင္ၾကည့္ေလ့ရွိသူမ်ားသည္ မလႈပ္သျဖင္႔ တက္ၾကြေသာ ခႏၶာကိုယ္ကိုလည္း ဆံုး႐ံႈးကာ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္သစ္ ျဖစ္ထြန္းမႈပါ ထိခုိက္သလို၊ တီဗီကိုသာ ထပ္ကာထပ္ကာ ၾကည့္ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း ဦးေႏွာက္သည္ အေၾကာင္းရာသစ္ မ၀င္သျဖင့္ ႏ်ဴရြန္မ်ား ကြန္ရက္အသစ္ ခ်ဲ႕စရာမရွိသျဖင္႔ ႏွစ္ထပ္ကြမ္း ဦးေႏွာက္က်ဳံ႕ ဆိုးက်ဳိး ခံစားၾကရသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ လူက တက္ၾကြစြာ ေနဖို႔အျပင္ ဦးေႏွာက္တြင္း ကြန္ရက္ ခ်ိတ္ဆက္မႈအား ေကာင္းေစဖို႔ ဦးေႏွာက္ကို အေၾကာင္းအရာ အသစ္အသစ္မ်ားနဲ႔ ႏိႈးဆြေပးဖို႔လည္း လိုအပ္ေနသည္။ ဦးေႏွာက္ကို ဘာအေၾကာင္းအရာမ်ားျဖင့္ ႏိႈးဆြမည္ကား ပံုေသ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိ။ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ အေျခအေနႏွင့္ လိုက္ဖက္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို ၪာဏ္ရွိသလို အသံုးျပဳႏုိင္သည္။

၃။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီေအာင္ စားပါ။

အာဟာရျပည့္၀ေသာ စားေသာက္စရာ မ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ကို က်န္းမာေစ႐ံုသာမက ဦးေႏွာက္ကိုလည္း လန္းဆန္းေစႏုိင္ေၾကာင္း သိပါရဲ႕လား။ အစားအေသာက္ေတြက ထြက္လာေသာ အာဟာရဓာတ္ အမ်ားအျပားသည္ ေသြးထဲ၀င္ၿပီးေနာက္ ဦးေႏွာက္ထဲကို ျဖတ္သန္းၾကသည္ကို သတိရၾကပါ။ အာဟာရဓာတ္မ်ားသည္ ဦးေႏွာက္ကိုပါ ေသြးထဲကတစ္ဆင့္ တိုက္႐ိုက္ ထိခိုက္ သက္ေရာက္မႈ ရွိသည္ကို မေမ့သင့္။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဟာရဓာတ္မ်ားသည္ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ား က်န္းမာေရးကို တိုက္႐ိုက္အက်ဳိးျပဳသလို၊ ဦးေႏွာက္ ယိုယြင္း၊ အိုမင္းျခင္းမ်ားကိုပါ တိုက္ဖ်က္ေပးႏုိင္စြမ္း တကယ္ရွိေနသည္။ ခႏၶာကိုယ္က စားေသာက္ေသာ အစာကို အာဟာရျပည့္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေသာ ႏွလံုး၊ က်န္းမာေသာ ေသြးလွည့္ပတ္စနစ္၊ က်န္းမာေသာ ခုခံအားစနစ္၊ က်န္းမာေသာ ခႏၶာဇီ၀စနစ္မ်ားက ခႏၶာကိုယ္ ထိပ္ပိုင္းရွိ ဦးေခါင္းကိုေရာ အက်ဳိးမျပဳဘူးဟု မည္သူေျပာႏုိင္မည္နည္း။ က်န္းမာေစေသာ အစားအစာမ်ားေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးက နာ့ဗ္ေၾကာမ်ားကိုလည္း က်န္းမာေစမည္သာ။ နာ့ဗ္ေၾကာမ်ားဟူသည္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးကို ဆက္သြယ္ေပးထားေသာ အေ၀းေျပး လမ္းမႀကီးမ်ား ျဖစ္၏။

၄။ သိပ္ စိတ္မဖိစီးနဲ႔။

ဦးေႏွာက္ အပါအ၀င္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးသည္ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အခ်ိန္ယူ၍ ပိုေကာင္းသည္ထက္ေကာင္းေအာင္ အဆင့္ဆင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးခဲ႔ရျခင္း ျဖစ္သည္။ လူသားတို႔ ဂူေအာင္းေနထိုင္ကာ အမဲလိုက္ၿပီး အသက္ေမြး ရွင္သန္ၾကတုန္းက “တိုက္မလား၊ ေျပးမလားကို အလိုေလ်ာက္ တံု႔ျပန္စနစ္ျဖင္႔ ဆံုးျဖတ္ေပးႏုိင္ေသာ ဦးေႏွာက္၏ အစြမ္းသည္ လူသားမ်ားကို သားရဲမ်ား အႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ကူညီခဲ့သလို၊ စားစရာရဖို႔၊ ဆက္လက္ ရွင္သန္ႏုိင္ဖို႔ပါ ကူညီခဲ့သည္။ ဂူေအာင္လူသားမ်ားေခတ္က တိုက္မလား၊ ေျပးမလား ကဲ့သို႔ စိတ္ဖိစီးမႈ အေျခအေနမ်ဳိးက နည္းပါးသည္။ ယေန႔ (၂၁) ရာစု လူသားမ်ားအဖို႔ကား တိုက္မလား၊ ေျပးမလား စိတ္ဖိစီးစရာေတြက မ်ားလြန္းသည္။ တိုက္မလား၊ ေျပးမလား စိတ္ဖိစီးမႈသည္ လူသားကို အခက္အခဲမ်ားေအာက္ကေန ရွင္သန္ႏုိင္ေအာင္ ကူညီခဲ့သည္ မွန္ေသာ္လည္း ထိုစိတ္သည္ ခႏၶာကိုယ္ စြမ္းအင္ရင္းျမစ္ကို အလြန္အမင္း အသံုးခ်သျဖင့္ ထိုစိတ္မ်ဳိး မၾကာမၾကာျဖစ္ျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ကို အဆိပ္ခတ္ရာ ေရာက္သည္။ ထိုသို႔ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ဳိး ျဖစ္ျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္ကို အထိခိုက္ဆံုး ျဖစ္သည္။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ား ပ်က္စီးရသည္။ ဘ၀ေနမႈပံုစံကို သင့္ေတာ္ေအာင္ ျပင္ယူျခင္းျဖင္႔ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ႀကိဳးပမ္းယူရမည္။ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္၊ ဖိစီးမႈမ်ားကိုခံႏိုင္ေအာင္ တရားထိုင္နည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးသည္ စိတ္မဖိစီးမႈ၏ အဆိပ္သင့္ ဒဏ္ကေန ဦးေႏွာက္ကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္စြမ္း ရွိသည္။ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား လုပ္ျခင္းသည္လည္း စိတ္ဖိစီးမႈက်ေစေသာ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္သည္။ လူတစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ ကိုယ္နဲ႔ကိုက္သည့္ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား လုပ္ႏုိင္သည္။ စိဖိစီးမႈကို ေလ်ာ့က်ေစမည့္ ေနာက္ထပ္ နည္းေကာင္းတစ္ရပ္မွာ အိပ္ေရး၀ေအာင္ အိပ္ဖို႔ ျဖစ္သည္။ အိပ္ခ်ိန္ ပံုမွန္ရွိျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ေရာ ဦးေႏွာက္အတြက္ပါ ေကာင္းေသာ အေလ့အက်င့္ ျဖစ္၏။

Ref: Four Things You Need To Be Doing To Keep Your Brain Healthy (Business Insider)
By ကိုထိုက္
The Messenger

lutawlupyaw